Science and Education
https://openscience.uz/index.php/sciedu
<p>The scientific journal "Science and Education" is an open-access journal and the main task of the journal is to highlight the achievements, problems, and prospects of science and education, in particular, the history and stages of development of science and education in Uzbekistan, development paths, scientists who have made a great contribution to science and education in Central Asia, as well as in world science and education. Also the goal of the scientific journal "Science and Education" is to inform the scientific community about the problems of improving research and innovation in this area, to further increase the interest of the younger generation in science and education, and to express the scientific views of experts and scientists.</p>Open Science LLCen-USScience and Education2181-0842Sonning butun va kasr qismi qatnashgan tenglamalar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7658
Sonning butun va kasr qismiga oid misollarni hamda ular qatnashgan tenglamalarni yechish usullari maktab matematika kursida, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari darslik va o‘quv qo‘llanmalarida yetarli darajada ishlab chiqilmagan. Shuning uchun ham biz mavzu yuzasidan, ya’ni sonning butun va kasr qismiga hamda ular qatnashgan turli tenglamalarni yechish, ularni o‘quvchilarga tushuntirish metodikasini ishlab chiqishni o‘z oldimizga maqsad qilib qo‘ydik. Ishlab chiqilgan metodik tavsiyalar va xulosalar umumta’lim maktablari, akademik litseylar o‘quvchilarida sonning butun va kasr qismi qatnashgan tenglamalarni ilmiy metodik jihatdan yechish usullarini takomillashtirishning muhim vositasidir. Shu bilan bir qatorda ushbu mavzudan o‘quv dasturlarini takomillashtirishda hamda matematika fanlari bo‘yicha o‘quv qo‘llanma va darsliklar ishlab chiqishda foydalanish mumkin. N.Raximov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565914Некоторые уравнения и неравенства простых функций и свойства решений
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7659
В некоторых случаях уравнение или неравенства участие функций определение поле знать уравнение или неравенство решение есть что это не так знать или решение найти помощь дает. А.М.ИбрагимовО.ПулатовС.ДустовУмидбек Исмоилов
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25651520Ayrim qiziqarli mulohazalarni hamda tengsizliklarni isbotlash
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7660
Sonlar nazariyasining ayrim sodda xossalari yordamida ba’zi qiziqarli mulohaza, tenglik va tengsizliklarning isboti qaralgan. A.IbragimovO.PulatovSh.Xolmurodov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25652125Features of the development of private healthcare in Uzbekistan
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7661
The paper examines the features and role of private medical institutions in Uzbekistan, reveals the features of government support for the development of this sector in the republic. Kamron Musurmon ugli AbdisayitovSherzod Farxodovich Majidov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25652630Ayiruv va nafas tizimlarining yosh xususiyatlari va gigiyenasi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7662
Ushbu maqolada ayiruv va nafas tizimlarining anatomo-fiziologik rivojlanishi, ularning yoshga xos xususiyatlari hamda gigiyenik talablari atroflicha yoritilgan. Har ikki tizimning bolalik va o‘smirlik davrida qanday rivojlanishi, qanday omillar ularning faoliyatiga ta’sir etishi ilmiy manbalarga asoslanib bayon etilgan. Shuningdek, ayiruv va nafas tizimlari salomatligini saqlashga qaratilgan amaliy gigiyenik tavsiyalar keltirilgan. Maqola pediatriya, anatomiya, fiziologiya va gigiyena sohasida tahsil olayotgan talaba va mutaxassislar uchun foydalidir. Husnidabonu AbdurashidovaOdina NumonjonovaMohichehra Mahammadjonova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25653133Bolalar va o‘smirlarning nafas olish tizimi: rivojlanish xususiyatlari va ekologik omillar ta’siri
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7663
Ushbu maqolada bolalar va o‘smirlarning nafas olish tizimining anatomik va fiziologik jihatdan rivojlanish xususiyatlari hamda ekologik omillarning bu jarayonga ko‘rsatadigan salbiy ta’siri haqida so‘z yuritiladi. Zamonaviy sharoitda ekologik muammolar, ayniqsa havoning ifloslanishi, yosh organizmlar sog‘lig‘iga jiddiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Shu bois, ushbu mavzuni chuqur o‘rganish dolzarb hisoblanadi. Sevinch Shuxratjonovna DadajonovaIntizor Ismoiljon qizi MahmudovaOyguloy Nurillo qizi Bahodirova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25653438Asab tizimi va stress fiziologiyasi: bolalar va o‘smirlar uchun psixoneyroimmunologik tadqiqotlar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7664
Mazkur maqolada bolalar va o‘smirlar orasida stress holatlarining asab tizimi, endokrin tizim va immun tizimi bilan o‘zaro aloqasi, ya'ni psixoneyroimmunologik omillar yoritiladi. Stressning erta rivojlanayotgan asab tizimiga ko‘rsatadigan ta’siri, u orqali sog‘liq holatiga uzoq muddatli ta’siri, xususan, immun javob va gormonlar muvozanatiga ta’siri ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotlar bolalikdagi salbiy kechinmalar immun funksiyaning pasayishi va ruhiy salomatlikka salbiy ta’sir qilishini ko‘rsatmoqda. Shohista Akmaljon qizi XoshimjonovaOyshabegim KamardinovaIlmiy rahbar: Ra’no Amanullayevna Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25653941Bolalar va o‘smirlarning sog‘lom turmush tarzini shakllantirishda gigiyena va profilaktikaning ilmiy asoslari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7665
Maqolada bolalar va o‘smirlarning sog‘lom hayot tarzini shakllantirishda gigiyena va profilaktik chora-tadbirlarning o‘rni va ahamiyati tahlil qilingan. Shuningdek, gigiyenik tarbiyaning kundalik hayotdagi roli va sog‘liqni saqlashda oldini olish choralarining ilmiy asoslari yoritilgan. Madinaxon Qudratjon qizi AbdusalomovaFeruza AbduqayumovaShoxsanam IsroilovaIlmiy maslahatchi: Ra’no Amanullayevna Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25654243Fiziologik, gigiyenik va biologik fanlar nuqtai nazaridan inson organizmi faoliyatini o‘rganishning ilmiy asoslari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7666
Mazkur maqolada inson organizmining fiziologik faoliyati, gigiyenik talablar asosida sog‘lom turmush tarzini shakllantirish va biologik jarayonlarning uyg‘unligini o‘rganish masalalari ilmiy nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Shuningdek, bu fanlar integratsiyasining amaliy ahamiyati va zamonaviy tibbiyotdagi o‘rni yoritiladi. Shahloxon MaxammadjonovaRobiyabonu MaxammadjonovaFeruzaxon ErgashevaIlmiy maslahatchi: R.Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25654446Immunobiologik barqarorlik va bolalar immun tizimining rivojlanish bosqichlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7667
Ushbu maqolada bolalar immun tizimining shakllanish bosqichlari va immunobiologik barqarorlikni ta’minlash omillari tahlil qilingan. Har bir yosh davrida immun tizimining xususiyatlari, himoya mexanizmlari va emlashning o‘rni batafsil yoritilgan. Shuningdek, sog‘lom turmush tarzi, to‘g‘ri ovqatlanish, ruhiy barqarorlik va stressni boshqarish kabi omillarning immun tizimiga ta’siri ko‘rib chiqilgan. Maqola bolalar salomatligini mustahkamlashga qaratilgan tavsiyalar asosida yozilgan. Umida Turgʻunboyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25654750Inson ontogenezining yoshga bogʻliq xususiyatlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7668
Ushbu maqolada inson ontogenezining turli bosqichlarida sodir boʻladigan yoshga bogʻliq fiziologik oʻzgarishlar tahlil qilinadi. Har bir davr - prenatal hayotdan boshlab qarilikka qadar - alohida ko‘rib chiqilgan. Unda organizmning rivojlanish xususiyatlari, gormonal va funksional o‘zgarishlar, markaziy va periferik tizimlar faoliyatining bosqichma-bosqich yetilishi yoritilgan. Ushbu ma’lumotlar tibbiy, pedagogik va ilmiy amaliyotda muhim nazariy asos bo‘lib xizmat qiladi. Dilrabo Saydullo qizi SamiddinovaGulhayo Ziyodullo qizi YusupovaIlmiy rahbar: Raʼno Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25655155Inson ontogenezing yoshga bog‘liq fiziologik o‘zgarishlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7669
Ushbu maqolada inson ontogenezi davomida ro‘y beradigan yoshga bog‘liq fiziologik o‘zgarishlar chuqur ilmiy tahlil qilinadi. Ontogenez - bu organizmning urug‘lanishdan boshlab to qariguncha bo‘lgan individual rivojlanish jarayonini o‘z ichiga oladi. Har bir yosh bosqichi organizmdagi tuzilma va funksiyalarni turlicha ifodalaydi. Yosh o‘tishi bilan fiziologik tizimlarning faoliyati ham o‘zgaradi, bu esa sog‘liq holati, moslashuvchanlik darajasi va organizmning umumiy hayotiy faoliyatiga ta’sir qiladi. Maqolada aynan shu o‘zgarishlarning asosiy bosqichlari, sabablari va ularning fiziologik mexanizmlari yoritilgan. Dilura O‘tkiroj qizi NabijonovaXusnora AlijonovaIlmiy rahbar: Rano Amanullayevna Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25655657Bolalar va o‘smirlarning ovqatlanish fiziologiyasi: metabolik jarayonlar va oziq moddalari almashuvi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7670
Ushbu maqolada bolalar va o‘smirlarning ovqatlanish fiziologiyasi chuqur yoritilib, ularning metabolik jarayonlari, oziq moddalari almashinuvi hamda yoshga xos ovqatlanish ehtiyojlari tahlil qilingan. Oqsillar, yog‘lar, uglevodlar va mikroelementlarning bolalar organizmiga ta’siri izchil tushuntirilgan. Sog‘lom ovqatlanishning o‘sish, rivojlanish va umumiy salomatlikdagi o‘rni amaliy tavsiyalar bilan mustahkamlangan. Maqola ota-onalar, pedagoglar va tibbiyot xodimlari uchun foydali ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Zebiniso AbdusalomovaSanoatxon MirzayevaDilafruz BozorovaIlmiy rahbar: Ra’no Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25655862Features of pharmacognosy problems in world religions
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7671
The paper examines the interrelationships of pharmacology and world religions, as well as the peculiarities of attitudes towards natural medicines in Buddhism, Christianity and Islam, which have not lost their significance to the present day. Shaxzod Azamovich MirzaevSherzod Farxodovich Majidov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25656369Bolalar va o‘smirlarni nafas olish tizimi: rivojlanish xususiyatlari va ekologik omillar ta’siri
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7672
Ushbu maqolada bolalar va o‘smirlar organizmida nafas olish tizimining rivojlanish bosqichlari, uning fiziologik va anatomik o‘ziga xosliklari, shuningdek, ekologik omillarning (havo ifloslanishi, allergenlar, tutun va boshqa zarrachalar) ushbu tizimga ko‘rsatadigan ta’siri tahlil qilinadi. Bolalik va o‘smirlik davrida nafas olish tizimi tashqi omillarga nisbatan sezuvchanroq bo‘lganligi bois, uning kasallikka chalinish xavfi yuqori bo‘ladi. Tadqiqotda sog‘lom rivojlanishni ta'minlash uchun profilaktik chora-tadbirlar va ekologik salomatlikni muhofaza qilish muhimligi ta’kidlanadi. Mo‘tabarxon Oybek qizi MuhammadjonovaMuxlisa Valijon qizi GʻanijonovaIroda Baxromjon qizi JoʻrayevaMalika Alijon qizi Axmedova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25657073Yosh fiziologiyasida energiya almashinuvi: metabolizm regulyatsiyasi va adaptatsion javoblar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7673
Mazkur maqolada bolalik va o‘smirlik davrida organizmda kechadigan energiya almashinuvi va metabolizm jarayonlarining fiziologik xususiyatlari yoritilgan. Metabolik jarayonlarning asosiy bosqichlari, ularni boshqaruvchi gormonal va nerv tizimi, shuningdek, tashqi muhit sharoitlariga nis-batan organizmning adaptatsion javoblari ilmiy manbalarga tayanilgan holda tahlil qilinadi. Yoshlikda energiya sarfining ortishi, o‘sish va rivojlanish jarayonlari bilan bevosita bog‘liqligi isbotlangan Mohlaroyim Ziyodjon qizi MurodjonovaIlmiy rahbar: R.A.Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25657476Nafas olishning xususiyatlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7674
Ushbu maqolada inson organizmidagi nafas olish jarayonining biologik va fiziologik xususiyatlari keng yoritilgan. Nafas olishning bosqichlari, unga oid a’zolar tuzilishi va funksiyasi, shuningdek, uni boshqaruvchi mexanizmlar haqida batafsil ma’lumot berilgan. Shuningdek, nafas olishga ta’sir qiluvchi tashqi va ichki omillar ham ko‘rib chiqilgan. Maqola nafas olishning sog‘lom hayotdagi o‘rni va ahamiyatini tushuntirib beradi hamda ekologik omillarning bu jarayonga ta’sirini tahlil qiladi. Mubina Yasharbek qizi Erkinboyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25657780Qon aylanish tizimining yosh xususiyatlari va gigienasi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7675
Ushbu maqolada inson organizmidagi qon aylanish tizimining yoshga qarab o‘zgaruvchi anatomik va fiziologik xususiyatlari tahlil qilinadi. Bolalikdan keksalikkacha yurak va qon tomirlarida yuz beradigan morfologik va funksional o‘zgarishlar, shuningdek, yurak-qon tomir tizimi sog‘ligini saqlashda muhim bo‘lgan gigiyenik chora-tadbirlar yoritilgan. Maqolada qon aylanish tizimini sog‘lom saqlashda sog‘lom turmush tarzi, ovqatlanish, jismoniy faollik va stressni boshqarishning o‘rni alohida ta’kidlanadi. Moxinur KarimovaRayhona AnvarovaSevinch IlhomovaIlmiy maslahatchi: Raʼnoxon Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25658183Bolalar va o‘smirlarning nafas olish tizimi: rivojlanish xususiyatlari va ekologik omillar ta’siri
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7676
Ushbu maqolada bolalar va o‘smirlarning nafas olish tizimining anatomo-fiziologik rivojlanish xususiyatlari hamda tashqi ekologik omillar ta’siri tahlil qilingan. Tadqiqot davomida havoning ifloslanishi, ichki muhit sifati va iqlim o‘zgarishlarining bolalar salomatligiga, xususan, nafas yo‘llari kasalliklariga olib keluvchi omil sifatida qanday rol o‘ynashi ko‘rib chiqildi. Shuningdek, bolalarda nafas olish tizimini himoyalashga qaratilgan profilaktik choralar va tavsiyalar bayon etilgan. Sadoqat Shuxratbekova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25658487Yosh fiziologiyasida energiya almashinuvi: metabolizm regulyatsiyasi va adaptatsion javoblar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7677
Ushbu maqolada yosh organizmlarda energiya almashinuvining fiziologik asoslari, metabolik jarayonlarning regulyatsiyasi va organizmning turli tashqi omillarga adaptatsion javoblari tahlil qilingan. Asosiy e’tibor bolalik va o‘smirlik davrida organizmdagi o‘zgarishlar, gormonlar va fermentlar orqali energiya iste’moli va saqlanishiga qaratilgan. Shuningdek, stress, jismoniy faollik, iqlim va ovqatlanish omillarining metabolizmga ta’siri o‘rganilgan. Moxlaroyim Jaloliddin qizi MadaminovaHavohon NurmuhammadovaMohlaroy To‘lqinboyevaIlmiy rahbar: Rano Amanullayevna Aliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25658890Morphometric and morphological changes in the spleen in the context of experimental modeling of chronic kidney failure
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7678
The article explores the structural alterations in the spleen resulting from chronic kidney failure using experimental animal models. Through detailed histological and morphometric analyses, the study reveals significant changes in spleen architecture, including lymphoid depletion, vascular alterations, and disruption of the white-to-red pulp ratio, which correlate with the progression of CKF. These findings suggest that chronic renal dysfunction exerts a systemic impact extending to lymphoid organs, underscoring the spleen’s potential role in the immunopathogenesis associated with CKF and highlighting its value as a secondary indicator in experimental nephrology. Sherzod Shodulloyevich Sobirov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-25659199Transport va logistika sohasini optimallashtirishda raqamli texnologiyalarni o‘rni
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7679
Maqolada Mamlakatimizda transport va logistikani raqamlashtirish jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining o‘rni va ahamiyati tahlil qilinadi. Transport-logistika infratuzilmasining raqamli yechimlar asosida rivojlanishi davlat boshqaruvi, biznes subyektlari hamda aholiga ko‘plab qulayliklar yaratishini aytib o‘tilgan. Raqamlashtirilgan texnologiyalarning asosiy turlari, ularning iqtisodiy samaradorlikka ta’siri hamda Mamlakatimiz misolida joriy etish istiqbollari tahlil qilingan. Hozirda ko‘plab tarmoqlarda raqamli texnologiyalar joriy qilinib, ular asosida yangi transformatsiya modellariga optimallashtirishga intilmoqda. Kompaniyalar bu orqali jarayonlarini optimallashtirish, mijoz ehtiyojlariga moslashish va bozor talablariga javob berishga intilib kelmoqda. Shuningdek, maqolada raqamli logistikani rivojlantirishga oid ilmiy-amaliy tavsiyalar keltirib o‘tilgan. Behzod Qayum o‘g‘li G‘aybullayev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565100104Akril monomerlari asosida sintez qilingan polimer prisadkalar va ularning samaradorligi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7680
Ushbu maqolada akrilat monomerlari asosida yuqori samarali polimer prisadkalar olish texnologiyasi ishlab chiqilgan. Prisadkalar radikal sopolimerlanish yo‘li bilan sintez qilingan va ularning tarkibi, molekulyar massasi, termik va oksidlanishga chidamlilik xossalari aniqlangan. Olingan polimerlar sanoat dizel yoqilg‘ilariga qo‘shilganda ularning ekspluatatsion ko‘rsatkichlari, jumladan, oksidlanishga qarshiligi va dispergirlovchi qobiliyati sezilarli darajada yaxshilandi. Tadqiqot natijalari akrilat asosidagi moddalarning ekologik xavfsiz, samarali va texnologik jihatdan maqbul prisadka sifatida keng qo‘llanish imkonini ko‘rsatadi. Bahrom Bobir o‘g‘li IdiyevKamoliddin Ramazonovich Xo‘jaqulov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565105112Aromatik vinil efirlar asosida olingan prisadkalarning dizel yoqig‘ilari ekspluatatsion xossalariga ta’siri
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7681
Mazkur maqolada bir atomli fenollarning vinil efirlari asosida prisadkalar olish texnologiyasini takomillashtirish masalalari yoritilgan. Tadqiqotda vinil efirlar asosida polimer prizadkalar sintez qilishning optimal sharoitlari aniqlanib, ularning struktura-xossalari, fizik-kimyoviy va ekspluatatsion xususiyatlari chuqur o‘rganilgan. Shuningdek, olingan polimerlarning dizel yoqilg‘isi tarkibiga qo‘shilganda ko‘rsatgan ta’siri - oksidlanish, xiralanish, muzlash xossalariga ta’siri aniqlangan. Tadqiqot natijalari asosida samarali, ekologik xavfsiz va iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq bo‘lgan yangi prisadka turlarini olish bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Xolmirza Maxmarajab o‘g‘li IsmatovKamoliddin Ramazonovich Xo‘jaqulov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565113119Нарушения дипломатического иммунитета и их правовые последствия
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7682
Статья посвящена комплексному исследованию нарушений дипломатического иммунитета, их форм и юридических последствий. Автор анализирует международно-правовые нормы, регулирующие дипломатический иммунитет, и рассматривает наиболее яркие примеры нарушений на международном уровне с акцентом на опыт Франции и США, а также специфику данной проблемы в контексте Республики Узбекистан. На основе проведенного анализа предложены рекомендации по совершенствованию правового регулирования дипломатических иммунитетов с учетом национальных интересов и международных обязательств Узбекистана. Особое внимание уделено необходимости гармонизации национального законодательства с международными стандартами. Шахзода Асамитдин кизи Аловитдинова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565120126Когнитивное управление музыкальной информацией в процессе фортепианного обучения
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7683
В статье рассматриваются когнитивные аспекты восприятия, обработки и управления музыкальной информацией в процессе фортепианного обучения. Особое внимание уделяется механизмам памяти, внимания, мышления и восприятия, влияющим на освоение музыкального текста и развитие исполнительских навыков. Описываются педагогические стратегии, направленные на активизацию когнитивных процессов у обучающихся, в том числе анализ, внутреннее слуховое представление, структурирование информации и рефлексия. Предлагаются методики, способствующие более осознанному, эффективному и устойчивому обучению фортепианной игре. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565127131Вокальная независимость в рамках непрерывных ограниченных ладовых функций мажора и минора
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7684
В данной статье рассматривается феномен вокальной независимости в контексте использования непрерывных ограниченных ладовых функций мажора и минора. Анализируются способы достижения вокалистом творческой свободы при сохранении гармонической целостности произведения. Особое внимание уделяется взаимодействию между устойчивыми и неустойчивыми ступенями лада, а также методам перехода между мажорными и минорными структурами без потери выразительности. Предлагается методологический подход к развитию вокально-технических навыков, способствующих органичному исполнению в рамках строгих тональных ограничений. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565132135Распределение и взаимодействие тональных центров и гармонических функций в многоуровневом музыкальном пространстве
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7685
В данной статье рассматриваются особенности распределения и взаимодействия тональных центров и гармонических функций в контексте многоуровневого музыкального пространства. Анализ основывается на теоретических концепциях функциональной гармонии, а также на практическом разборе произведений классического и современного музыкального репертуара. Автор уделяет внимание понятию многоуровневости как одной из ключевых характеристик музыкальной формы и структуры, в рамках которой взаимодействуют различные уровни тонального развития - от локальных модуляций до глобальных тональных планов. Особое внимание уделено функциональной роли отдельных гармонических оборотов и их взаимосвязи с центральными тональностями. Исследуется влияние второстепенных тональностей и интермодуляционных переходов на целостность музыкальной композиции. Статья также затрагивает аспекты метроритмической организации и их влияние на восприятие смены тональных опор. Представлены схемы взаимодействия гармонических функций в различных регистрах музыкального пространства, включая горизонтальный (временной) и вертикальный (гармонический) уровни. Обоснована важность системного подхода к анализу, позволяющего выявить скрытые связи между тональными планами и их функциями в общей драматургии произведения. Работа может быть полезна теоретикам музыки, композиторам, а также исследователям, работающим в области музыкального анализа, композиции и педагогики. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565136141Секвенционное построение каденций и закономерности появления доминантовой и субдоминантовой функций
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7686
В статье рассматриваются принципы секвенционного построения каденций и закономерности появления доминантовой и субдоминантовой функций в музыкальной ткани. Анализируются примеры из классического и романтического репертуара, раскрывается роль секвенции как средства развития и структурирования гармонического пространства. Особое внимание уделяется типовым моделям секвенций, формирующих каденционные формулы, а также их функциональной нагрузке в контексте тонального плана произведения. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565142147Тонально-ритмические взаимосвязи в сложных музыкальных структурах
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7687
В статье исследуются закономерности взаимодействия тональной организации и ритмических структур в контексте сложных музыкальных форм. Анализируется, как ритм влияет на восприятие и развитие тональных процессов, а также каким образом изменение тонального плана может преобразовывать ритмическую организацию. Приводятся примеры из произведений И.С.Баха, Л.Бетховена, И.Стравинского и других композиторов. Подчёркивается значение синтеза ритма и тональности как одного из ключевых факторов формирования целостности музыкальной формы. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565148152Теоретический анализ периодичности и ограниченности ладовых связей мажора и минора
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7688
Настоящая статья посвящена комплексному анализу структурных закономерностей ладовых связей в системе мажора и минора. Исследование направлено на выявление периодических паттернов и ограничений в функциональных отношениях между ладами, а также на определение математических принципов, лежащих в основе ладовой организации. В работе рассматриваются квинтовый круг как основа периодичности, энгармонические эквиваленты как фактор ограниченности, а также функциональные связи между параллельными, одноименными и другими типами ладовых отношений. Анализ проводится с использованием теоретико-множественного подхода и методов математического моделирования музыкальных структур. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565153158Периодические и ограниченные решения в системе мажорно-минорных ладов
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7689
Данное исследование посвящено математическому анализу периодических и ограниченных решений в системе мажорно-минорных ладов. Работа рассматривает ладовую систему как динамическую структуру, где тональные переходы описываются через систему дифференциальных уравнений и дискретных преобразований. Особое внимание уделяется выявлению устойчивых периодических орбит в пространстве тональностей, анализу аттракторов гармонической прогрессии и исследованию границ применимости классической функциональной теории. Методология включает теорию динамических систем, топологический анализ и алгебраическую теорию групп. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565159166Исследование структурных закономерностей взаимодействия мажора и минора
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7690
В данной статье исследуются фундаментальные принципы взаимодействия мажорных и минорных ладовых структур в контексте европейской тональной системы. Анализируются интервальные соотношения, гармонические функции и модуляционные процессы, определяющие характер взаимодействия между мажорными и минорными тональностями. Особое внимание уделяется изучению параллельных, одноименных и энгармонических соотношений между ладами, а также механизмов их взаимного влияния в процессе формообразования. Исследование базируется на анализе классических и современных музыкальных произведений, что позволяет выявить устойчивые закономерности ладового взаимодействия и их эволюцию в различные исторические периоды. Полученные результаты могут быть использованы для углубления теоретических знаний в области гармонии, а также в практической работе композиторов и исполнителей. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565167172Ладовые соотношения мажора и минора: теория периодичности и ограничений
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7691
Статья исследует фундаментальные принципы взаимосвязи мажорных и минорных ладов через призму математической теории периодичности и системных ограничений. Рассматриваются циклические закономерности квинтового круга, влияние равномерной темперации на точность интервальных соотношений, а также практические ограничения транспозиции. Анализируются симметричные отношения между параллельными и одноименными тональностями, модальные трансформации и их роль в композиционной практике. Особое внимание уделяется математическому моделированию ладовых процессов и акустическим основам темперированного строя. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565173178Структурные и периодические особенности мажорно-минорных ладов в теории музыки
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7692
Статья исследует фундаментальные структурные принципы и периодические закономерности мажорно-минорной ладовой системы в контексте современной теории музыки. Анализируются интервальные формулы, ступеневые соотношения, циклические свойства тональных связей и их влияние на гармоническую организацию музыкального материала. Рассматриваются особенности построения ладовых структур, их симметричные и асимметричные свойства, закономерности альтерационных изменений. Особое внимание уделяется периодичности квинтового круга, энгармоническим замещениям и их роли в модуляционных процессах. Исследуются взаимосвязи между структурными характеристиками ладов и их функциональными возможностями в композиционной практике. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565179186Роль оттенков тоники в уточнении функционального статуса T-S-D в музыкальной ткани
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7693
Исследование посвящено анализу многообразных проявлений тонической функции и их влияния на функциональное восприятие субдоминанты и доминанты в контексте музыкальной ткани. Рассматриваются различные оттенки тоники: устойчивая, неустойчивая, местная, проходящая, предвосхищающая и их воздействие на функциональную логику гармонических последовательностей. Анализируется механизм функциональной переоценки аккордов T-S-D в зависимости от контекста и роли тонических элементов. Особое внимание уделяется явлениям функциональной модуляции оттенков, их влиянию на восприятие кадансовых оборотов и формообразующих процессов. Исследуются взаимосвязи между локальными тоническими центрами и общей функциональной структурой произведения. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565187195The ‘Master’s Degree Imperative’ in Contemporary Africa: An Analysis of Trends, Drivers, and Socioeconomic Implications
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7694
The pursuit of postgraduate education, particularly Master’s degrees, has witnessed a significant surge across the African continent in recent decades. While mirroring global trends in higher education expansion, this phenomenon in Africa presents unique characteristics and potential challenges. This article examines the complex interplay of factors driving the increasing demand for Master’s qualifications, often termed the ‘Master’s Degree Imperative’. Drawing on secondary data analysis encompassing academic literature, institutional reports, and socioeconomic indicators, we explore the motivations behind this trend, including socioeconomic aspirations, perceived credentialism in challenging labor markets, globalized educational norms, and institutional supply factors. The paper critically evaluates the alignment between the proliferation of Master’s degrees and actual labor market needs, highlighting concerns regarding graduate unemployment, skills mismatch, the efficacy of funding models (including reliance on external support), and the potential for suboptimal returns on investment for both individuals and national economies. We contrast observed patterns with postgraduate education pathways in developed economies, albeit cautiously acknowledging internal diversity within both contexts. The discussion synthesizes these findings, linking them to broader theories of human capital, signaling, and credentialism, while considering the significant socioeconomic implications, including equity and social mobility. The article concludes by underscoring the need for nuanced, evidence-based policies and institutional strategies to ensure that postgraduate education genuinely contributes to sustainable individual career paths and broader national development goals in Africa. Recommendations are provided for policymakers, higher education institutions, and prospective students. This analysis aims to contribute significantly to the discourse on higher education policy and human capital development in Africa, stimulating further research and debate. Sixbert Sangwa
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565196213Проблематика теоретического осмысления вокального музыкального творчества
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7695
Исследование посвящено анализу многообразных проявлений тонической функции и их влияния на функциональное восприятие субдоминанты и доминанты в контексте музыкальной ткани. Рассматриваются различные оттенки тоники: устойчивая, неустойчивая, местная, проходящая, предвосхищающая и их воздействие на функциональную логику гармонических последовательностей. Анализируется механизм функциональной переоценки аккордов T-S-D в зависимости от контекста и роли тонических элементов. Особое внимание уделяется явлениям функциональной модуляции оттенков, их влиянию на восприятие кадансовых оборотов и формообразующих процессов. Исследуются взаимосвязи между локальными тоническими центрами и общей функциональной структурой произведения. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565214222Методологические барьеры в научном осмыслении вокального исполнительства
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7696
В статье рассматриваются основные методологические проблемы, возникающие при научном исследовании вокального исполнительства. Анализируются противоречия между субъективной природой вокального искусства и объективными требованиями научного познания. Выделяются ключевые барьеры: сложность формализации художественного процесса, междисциплинарный характер предмета исследования, недостаток унифицированного понятийно-терминологического аппарата, проблемы измерения и оценки исполнительских качеств. Предлагаются пути преодоления выявленных методологических ограничений через развитие интегративных подходов и создание новых исследовательских инструментов. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565223228Управление системой музыкальных правил при освоении нового фортепианного репертуара
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7697
В статье рассматриваются методологические и практические аспекты управления системой музыкальных правил в процессе освоения нового фортепианного репертуара. Анализируются типы музыкальных правил - от технических до стилистических - и их роль в интерпретации произведения. Предлагаются педагогические стратегии и исполнительские подходы, способствующие эффективному усвоению и интеграции музыкальных норм в художественное исполнение. Особое внимание уделяется балансу между соблюдением традиций и индивидуальной интерпретацией. Мадина Зокировна Исломова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565229233Pedagogika fanining ilmiy tadqiqot metodlar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7698
Ushbu maqolada pedagogika fanining ilmiy tadqiqot metodlari haqida so‘z yuritamiz. Tadqiqot metodlarini to‘g‘ri tanlash, ularni to‘g‘ri qo‘llash pedagogik ilmiy izlanishlarning muvaffaqiyatini ta’minlaydi. Pedagogik tadqiqotlar metodlari o‘zining xilma-xilligi bilan ajralib turadi, chunki ta’lim jarayoni ko‘p omillar ta’sirida shakllanadi. Husnida Olimbek qizi AbdurashidovaOdina NumonjonovaMohichehra MahammadjonovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565234238Asab tizimi va stress fiziologiyasi: bolalar va oʻsmirlar uchun psixoneyroimmunologik tadqiqotlar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7699
Ushbu maqolada bolalar va o‘smirlar organizmida stressning asab tizimi, gormonal tizim va immunitetga ta’siri yoritiladi. Stress vaqtida yuzaga keladigan biologik jarayonlar va ularning sog‘liq uchun oqibatlari tushuntiriladi. Shuningdek, stressni kamaytirish va oldini olish yo‘llari haqida amaliy tavsiyalar beriladi. Ro‘zixon Ikromjon qizi Keldiyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565239242Mehnat nizolari bo‘yicha qarorlarni ijro etilishining xususiyatlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7700
Mazkur maqolada mehnat nizolari yuzasidan sud qarorlarini ijro etish jarayonining o‘ziga xos jihatlari tahlil qilinadi. Mehnat huquqining asosiy prinsiplari, sud qarorlarini amalga oshirishda uchraydigan huquqiy va amaliy muammolar, hamda bu borada xalqaro tajriba ko‘rib chiqiladi. Maqolada qaytarma ijro masalasiga alohida e’tibor qaratilib, sud qarorining ijro etilmasligi yoki to‘liq bajarilmasligi natijasida yuzaga keladigan huquqiy oqibatlar tahlil qilinadi. Shuningdek, sudyalarning javobgarligi masalasi ko‘rib chiqilib, sud qarorlarining o‘z vaqtida va to‘liq ijro etilishiga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilinadi. Sud qarorlarining ijro etilishi tizimidagi institutsional yondashuvlar, davlat organlarining roli hamda mehnat munosabatlaridagi nizolarni samarali hal etish yo‘llari yoritiladi. Alisher Botirov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565243247Fizikadan grafik ko‘rinishdagi masalalarni raqamli texnologiyalardan foydalanib yechish molekulyar fizika bo‘limi misolida
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7701
Ushbu maqolada raqamli texnologiyalardan foydalanib fizikaga oid grafik masalalarini python dasturi yordamida yechish afzalliklari, imkoniyatlari va darslarda qo‘llanishlari molekulyar fizika misolida keltirib o‘tilgan. Dilshod Negboy o‘g‘li EsanboyevDilbar Sarvar qizi MalikovaNuriddin Pardaqulovich Toshmurodov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565248253Boshlang‘ich sinflarga gapning bosh bo‘laklarini o‘qitish bo‘yicha samarali metodlar va ularning tahlili
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7702
Ushbu maqolada gapning bo‘laklari, uning turlari, 3-sinf kitobining 2-qismida berilgan topshiriqlar va ularni bajarish haqida, yangicha metodlar haqida so‘z yuritilgan. Mehriniso Alijon qizi Aminova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565254258Lesson - the main form of organizing education
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7703
This article highlights the role of the lesson in the educational process, its organizational and pedagogical features, and its didactic significance. It analyzes types of lessons, their structure, main stages, and the requirements for modern lessons. The author presents the lesson as a key tool in developing, educating, and shaping students’ knowledge and skills, and describes ways to improve its effectiveness. Gozaloy Maqsadbek qizi SemeteyevaMadina QodirovaDildora SayfullayevaSuperviser: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565259262Oila tarbiyasi asoslari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7704
Ushbu maqolada “Oilada tarbiya asoslari” tushunchasi, farzand shakllanishida oila a’zolarining o‘rni va ahamiyati, farzandni mustaqil shaxs sifatida tarbiyalash hamda oila tarbiyasida diniy qarashlar mavzusi yoritib berilgan. Sevinch Shuxratjonovna DadajonovaIntizor Ismoilovna MahmudovaOyguloy Nurillo qizi Bahodirova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565263267Inkluziv ta’lim va uni amalga oshirish bosqichlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7705
Ushbu maqolada O‘zbekistonda inkluziv ta’lim tizimini shakllantirish va uni samarali amalga oshirish bosqichlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda inkluziv ta’limning mohiyati, huquqiy asoslari, pedagogik va metodik jihatlari o‘rganilgan. Mualliflar amaldagi ta’lim tizimidagi mavjud muammolar, o‘qituvchilarning malakasi, moddiy-texnik baza, ota-onalarning tayyorgarligi kabi omillarni tahlil qiladi. Shuningdek, muvaffaqiyatli tajribalar asosida takomillashtirish bo‘yicha aniq taklif va tavsiyalar berilgan. Tadqiqot natijalari inkluziv ta’limni keng miqyosda joriy etishda tizimli, ko‘p bosqichli yondashuv zarurligini ta’kidlaydi. Dilsora Sarvarjon qizi GofurjonovaIlmiy rahbar: M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565268273Ayollarni rahbarlik lavozimlariga tayyorlashda loyiha asosli liderlik dasturlarining samaradorligi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7706
Mazkur ilmiy ishda ayollarni rahbarlik lavozimlariga tayyorlashda loyiha asosidagi liderlik dasturlarining samaradorligi tahlil qilinadi. Tadqiqotda loyiha metodologiyasi asosida tashkil etilgan modulli treninglar, mentorlik tizimi va strategik loyihalarning ayollar liderlik salohiyatini rivojlantirishdagi o‘rni ko‘rsatib beriladi. Ularning o‘ziga xos jihati - nafaqat bilim berish, balki real boshqaruv muhitida liderlik ko‘nikmalarini shakllantirish, tashabbuskorlikni rivojlantirish va ijtimoiy kapitalni mustahkamlashdir. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, loyiha asosli yondashuv gender tengligini institutsional darajada ta’minlashga xizmat qiluvchi samarali strategik vosita sifatida qaralmoqda. Xosiyathon To‘lkunovna Kamilova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565274282Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqiy ko‘nikmalarini rivojlantirish
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7707
Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqi ko‘nikmalarini rivojlantirish va uning bugungi kundagi ahamiyat, boshlang'ich ta'lim o'quvchilarini nutqini korrreksiya qilish, psixologik-pedagogik yondashish va nutq borasida olib borilgan fikr mulohazalar o‘z haqida fikr yuritilgan. Kalit so‘z: nutq, nutq o‘stirish, fonetika, imlo, inklyuziv ta’lim, logoped Muslima Nasimxon qizi JaxongirovaIlmiy rahbari: Muniraxon Voxobova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565283287Addiktiv xulq-atvor profilaktikasi: zamonaviy yondashuvlar va samarali strategiyalar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7708
Ushbu tezis addiktiv xulq-atvorning profilaktikasiga qaratilgan zamonaviy yondashuvlarni tahlil qiladi. Tadqiqot ishlari natijasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish, oilaviy munosabatlarni mustahkamlash va ijtimoiy kompetensiyani rivojlantirishga asoslangan kompleks profilaktika dasturlarining samaradorligi aniqlandi. Maqolada addiktiv xulq-atvorni erta aniqlash uchun innovatsion texnologiyalardan foydalanish imkoniyatlari, shuningdek, ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash tizimlarini takomillashtirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Tamara Yuldashevna RuzimovaSharafat Kurbannazirovna AbdullayevaMuqaddas Bekpo‘latovna HayitboyevaNilufar Bazarbayevna MasharipovaSanobar Atadjanovna Xadjayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565288291Ijtimoiy yordam va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatishda davlat va nodavlat sektorlarning hamkorligi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7709
Ushbu maqolada aholiga ijtimoiy yordam va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatishda davlat organlarining vakolatlari, funksiya va vazifalari, shuningdek, mavjud muammoli vaziyatlar huquqiy jihatdan tahlil qilingan. Ijtimoiy yordam va ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatishda nodavlat-notijorat tashkilotlarining rolini oshirish, tashabbuskor tadbirkorlik subyektlarini xayriya faoliyatlariga keng jalb etish masalalarini qonunchilikka kiritish taklif sifatida keltirilgan. Malika Eraliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565292295STEAM ta’lim texnologiyalari asosida talabalarni ilmiy faoliyatga yo‘naltirishning innovatsion texnologiyalari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7710
Bugungi globallashuv sharoitida o‘z maqsadlari va vazifalarini ongli yo‘naltira oladigan kadrlarga bo‘lgan ehtiyoj kun sayin ortib bormoqda. Ana shu ma’noda ta’lim jarayonining samaradorligini oshirish uchun yetarli shart-sharoit yaratish masalasi o‘quv amaliyotida keng muhokama qilinmoqda. Talaba-yoshlarga zamonaviy bilimlar berish va rivojlantirishda o‘quv - tadqiqot faoliyati va izlanishli ijodiy faoliyat ko‘nikmasini shakllantirish eng asosiy vazifa sifatida qaralmoqda. Boshlang‘ich sinfdan boshlab bu faoliyatga yo‘naltirish juda muhim sanaladi, chunki bu bosqichda talabaarning bilim, ko‘nikmalarini shakllantirish, ijodiy va mustaqil faoliyatlarini yo‘lga qo‘yish, bilish, tushunish, qo‘llash, tahlil, sintez qilish va faoliyat natijalarini baholay bilishlariga o‘rgatish orqali kognitiv faoliyat tashkil etiladi. Shu bilan bir qatorda talabaarni dastlabki tadqiqot ishlariga yo‘naltirish ham bu muammoni hal qilishning eng muhim yechimlaridan biridir. Talabaarning “kichik tadqiqotchi” mavqeiga erishishdagi dastlabki qadamlari zamonaviy rivojlantiruvchi ta’limni amalga oshirish uchun poydevor vazifasini bajaradi. Boshlang‘ich sinf talabaarining izlanishli-ijodiy faoliyatga bo‘lgan ehtiyoji har bir bolada genotipik jihatdan turlicha determenatsiyalashgan bo‘lib, ba’zi bolalar ilmiy faoliyatka layoqat bilan tug‘iladi. Ayrim bolalar esa ijtimoiylashuv jarayonida - o‘yin, kattalar va tengdoshlari bilan bevosita muloqot, maktabgacha ta’lim tashkilotidagi maxsus tashkil etilgan mashg‘ulotlar davomida bunday imkoniyatga ega bo‘lib boradilar. Izlanishli - ijodiy faoliyat doimo hodisalar va voqealarning tub mohiyatini anglash, yangi taassurotlar olishga bo‘lgan barqaror qiziqish, amaliy tajribalar o‘tkazishga chanqoqlik, faollik, tabiat hodisalari haqida mustaqil ravishda yangi ma’lumotlarni izlashga bo‘lgan istakning mavjudligi, kuzatish va tajriba o‘tkazish kabi muhim xususiyatlarni taqozo etadi. Azizbek Botirali o‘g‘li Xasanboyev
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565296301Musiqa madaniyati darslarida nota savodxonligini shakllantirishning innovatsion yondashuvlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7711
Ushbu maqolada umumta’lim maktablarida musiqa madaniyati darslarida o‘quvchilarning nota savodxonligini shakllantirishda innovatsion metodlardan foydalanishning ahamiyati, samaradorlik omillari hamda amaliy tajribalar tahlil qilinadi. Marjona Panji qizi JovliyevaIlmiy rahbar: Ulug‘bek Karimjonovich Xurramov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565302305Monogramma-motiv yaratish
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7712
Ushbu maqolada monogramma haqida, ayniqsa kompozitorlarning ijod qilishida monogramma usulidan foydalanib musiqa yaratishlari haqida o‘zbek tilida ilk ma’lumotlar keltirib o‘tilgan. Malumotlarni shunchaki tarjima qilish bilan kifoyalanmasdan, balki, keltirilgan ma’lumotlarni qisqacha tavsifi ham keltirilgan. Ulug‘bek Karimjonovich Xuramov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565306311Konstantin Dmitriyevich Ushinskiyning pedagogik qarashlarida insonparvarlik tamoyillari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7713
Mazkur maqolada K.D.Ushinskiyning pedagogik qarashlari tahlil qilinib, uning tarbiya va ta’lim jarayonida insonparvarlik tamoyillariga e’tibori ochib beriladi. Ushinskiy inson shaxsiga hurmat, mehr-muruvvat, tenglik, adolat tamoyillarini ilgari surgan holda, o‘quv-tarbiya jarayonini shaxsga yo‘naltirilgan tarzda olib borishni targ‘ib qilgan. Uning qarashlari zamonaviy pedagogikada ahamiyatli bo‘lib, insonga yo‘naltirilgan ta’lim konsepsiyasiga mos keladi. Mo‘tabarxon Oybek qizi MuhammadjonovaIroda Baxromjon qizi JoʻrayevaIslombek Oʻsmonjon oʻgʻli MoʻminjonovIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565312316Mahmudxo‘ja Behbudiyning “Padarkush” dramasi - jadidchilik ruhidagi ilk oʻzbek sahna asari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7714
Mahmudxo‘ja Behbudiyning “Padarkush” dramasi o‘zbek dramaturgiyasining ilk namunalaridan biri bo‘lib, jadidchilik g‘oyalarini aks ettiradi. Asarda ilm va jaholat to‘qnashuvi, ota-onaga hurmat va jamiyat taraqqiyoti masalalari yoritilgan. Drama xalqni ma’rifat sari yetaklashga xizmat qilgan va o‘zbek sahna san’atining shakllanishida muhim o‘rin tutgan. Ushbu maqolada asarning mavzusi, g‘oyasi va adabiyotdagi ahamiyati tahlil etiladi. Kalit soʻzlar: dramaturgiya, tragediya, ma’rifatparvarlik, realizm Mohlaroyim Ziyodjon qizi MurodjonovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565317321O‘quvchilarning ilmiy dunyoqarashini shakllantirish
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7715
Ushbu maqolada ta’lim muhitida o‘quvchilarni ilmiy dunyoqarashini shakllantirish, tafakkurni shakllantirish, aqliy tarbiya, ilmiy dunyoqarashning asosiy belgilari, o‘quvchi dunyoqarashini shakllantirishning shakl, metod va vositalarining nazariy metodologik asoslari to‘g‘risida ma’lumotlar o‘rin olgan. Taʼlimning shaxsga yoʻnaltirilganligi, oʻquvchiga qaratilganligi va oʻqituvchining oʻquvchilar bilan oʻzaro munosabati, maʼnaviy-axloqiy jihati, insonparvarlik qadriyatlari almashinuvi jarayoni koʻrib chiqilgan. Mahliyo Hamdullayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565322324Yaxlit pedagogik jarayonning asosiy shakli
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7716
Ushbu maqolada yaxlit pedagogik jarayon tushunchasi, uning mazmun-mohiyati hamda asosiy shakli sifatida darsning pedagogik tizimdagi o‘rni tahlil qilinadi. Pedagogik jarayonning tarkibiy qismlari, o‘quv faoliyati shakllari va darsning metodik jihatlari ilmiy-nazariy asosda yoritiladi. Muslimaxon Faxriddin qizi OtajonovaUmida Fayzullo qizi TurgʻunboyevaRuxshonabonu Mashrabboy qizi Ismoiljonova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565325329O‘qituvchi pedagoglarning pedagogik faoliyatlarida salomatligiga ta’sir etivchi omillar va ularning
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7717
Maqolada zamonaviy pedagoglarning salomatligiga ta’sir etuvchi omillar kompleks tahlil qilinadi. Ushbu omillar orasida kasbiy stress, mehnat sharoitlari, psixo-emotsional zo‘riqish, noto‘g‘ri ovqatlanish, jismoniy faollikning yetishmasligi va ekologik muhitning salbiy ta’siri alohida ajratib ko‘rsatilgan. Muallif pedagogik faoliyatning o‘ziga xos xususiyatlari - uzoq vaqt davomida yuqori darajada aqliy va emotsional kuch sarflash zarurati - salomatlikka salbiy ta’sir qilishi mumkinligini asoslab beradi. Shuningdek, maqolada pedagoglar salomatligini saqlash va mustahkamlash bo‘yicha zamonaviy metodlar ko‘rib chiqiladi. Bularga sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, stressni boshqarish texnikalari, jismoniy mashqlarni tizimli ravishda bajarish, ovqatlanish madaniyatini yaxshilash, ergonomik mehnat sharoitlarini yaratish va psixologik yordam ko‘rsatish mexanizmlari kiradi. Diyora Otabek qizi MuhammadjonovaIlmiy rahbar: Azamat Muhammadjon o‘g‘li Siddiqov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565330334Fuqarolik tarbiyasi: Zamonaviy yondashuvlar va ijtimoiy ahamiyat
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7718
Maqolada fuqarolik tarbiyasining nazariy asoslari, tarixiy ildizlari va zamonaviy jamiyatda tutgan o‘rni har tomonlama tahlil qilinadi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasida fuqarolik jamiyatini shakllantirish borasida amalga oshirilayotgan islohotlar, ta’lim tizimidagi yondashuvlar va fuqarolik ongini shakllantirishdagi muhim omillar o‘rganiladi. Zilolaxon Nizomiddin qizi SirojiddinovaUmidaxon Yo‘ldashevaZuhraxon ObitxanovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565335339Bolalar nutqida sintaktik mexanizmlarning shakllanishi
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7719
Ushbu maqolada bolalar nutqida sintaktik mexanizmlarning shakllanish jarayoni o‘rganiladi. Nutq rivojlanishining turli bosqichlarida sintaktik tuzilmalarning paydo bo‘lishi va ularning lingvistik xususiyatlari tahlil qilinadi. Tadqiqot jarayonida bolalar nutqini shakllantirishda atrof-muhit, ta’lim va muloqot muhitining ahamiyati ta’kidlanadi. Ushbu tadqiqot sintaktik tuzilmalarning shakllanishi haqida yangi ma’lumotlar taqdim etadi. Nodira Baxtiyor qizi GoipovaMukarramxon Ulug‘bek qizi Tursunaliyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565340344Spiritual and moral education
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7720
The development of every advanced nation and people is closely linked to the moral values of individuals. This article discusses the concept of spiritual and moral education as one of the essential aspects of personality formation. It explores methods of instilling spiritual values and criteria in the younger generation and outlines effective approaches to moral education within the family, school, and society. Oydinoy Nodirbek qizi TolipovaScientific advisor: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565345349Inklyuziv taʼlimda logopedik yordamning oʻrni
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7721
Ushbu maqolada inklyuziv taʼlim tizimida logopedik yondashuvning ahamiyati va o‘rni tahlil etilgan. Logopedik yordam, nutq va til rivojlanishidagi muammolarni bartaraf etishda, ayniqsa maxsus ehtiyojga ega bolalar uchun juda muhimdir. Maqolada logopedik metodlar yordamida nutq nuqsonlari bo‘lgan bolalarga taʼlim berishning asosiy tamoyillari, pedagogik yondashuvlar va amaliy usullar ko‘rib chiqilgan. Inklyuziv taʼlimda logopedik yondashuv nafaqat nutq muammolarini bartaraf etish, balki bolalarning jamiyatga moslashuvi va ijtimoiy integratsiyasini taʼminlashda katta rol o‘ynaydi. Shuningdek, o‘qituvchilar va ota-onalar uchun logopedik yordamni samarali taqdim etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan. Dilafroʻz TurgʻunpoʻlatovaIlmiy rahbari: Muniraxon Voxobova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565350355Keksalarni yosh chegaralari psixologik muammo sifatida
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7722
Ushbu maqolada, keksalikda yuzaga keladigan psixologik muammolarni tahlil qilib, ularning yosh chegaralari bilan bog‘liqligini ko‘rib chiqamiz. Shuningdek, keksalarning ruhiy salomatligini saqlash va rivojlantirishga yordam beradigan strategiyalarni muhokama qilish orqali, keksalikka oid muammolarni hal qilishga yordam beramiz. Go‘zal Xolmuhammad qizi RustamovaTurg‘unboyeva Dilshoda
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565356361Methodological structure of social-pedagogical competence development in future primary class teachers
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7723
This article aims to reveal the pedagogical possibilities of developing social-pedagogical competence of future elementary school teachers, the importance of professional-pedagogical competencies that should be formed in teachers. Keyword: social pedagogue, social-pedagogical, social-rehabilitation, social-legal, humanitarian idea, professional status, design, prediction, communicative, creativity Mubina Nodirjon qizi KuldashevaIlmiy maslahatchi: Nilufarxon A’zamjon qizi Xayrullayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565362364Jismoniy tarbiya - sog‘lom turmush tarzini shakllantirish omili
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7724
Mazkur maqolada jismoniy tarbiyaning mohiyati, uning sog‘lom turmush tarzini shakllantirishdagi o‘rni, yoshlar hayotidagi ahamiyati, shuningdek, jismoniy tarbiyaning ta’lim tizimidagi roli ilmiy-nazariy asosda yoritiladi. Jismoniy faollikning ruhiy va jismoniy salomatlikka ijobiy ta’siri tahlil qilinadi. Umida Tohirjon qizi XolmuhammadovaJumagul Tavakal qizi XusanovaGulsora Tohirjon qizi ZokirovaIlmiy maslahatchi: M.M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565365369Effective pedagogy as a key factor in the educational process
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7725
This article analyzes the main principles, methods and advantages of effective pedagogy in the modern education system. The effective interaction between the teacher and the student, approaches adapted to the individual abilities of students, the role of innovative technologies in the educational process are highlighted. The article considers effective pedagogy not only as a means of imparting knowledge, but also as a key factor in the educational process. Shohistakhon Akmaljon qizi KhoshimjonovaOyshabegim KamardinovaScientific advisor: Mahliyo Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565370373Nutq rivojlanishining buzilishlari va ularning sabablari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7726
Mazkur ishda nutq rivojlanishining buzilishlari va ularning yuzaga kelish sabablari tahlil qilingan. Nutq - bolaning ijtimoiylashuvi va aqliy rivojlanishining muhim omillaridan biri hisoblanadi. Ammo turli ichki va tashqi omillar ta’sirida bolalarda nutqning normal rivojlanish jarayoni buzilishi mumkin. Ushbu buzilishlar fonetik-fonematik, leksik-grammatik, umumiy nutq yetishmovchiligi, dizartriya, alaliya, kabi shakllarda namoyon bo‘ladi. Ishda har bir turdagi buzilishning belgilariga, tashxislash usullariga va ularni keltirib chiqaruvchi sabablariga - irsiy omillar, markaziy asab tizimidagi nuqsonlar, psixologik va ijtimoiy muhit ta’siriga e’tibor qaratilgan. Shuningdek, bunday buzilishlarning erta aniqlanishi va tuzatish-pedagogik choralari muhimligi alohida ta’kidlangan. Kalit soʻzlar: nutq rivojlanishi, buzilishlar, sabablar, sonetik-fonematik buzilish, leksik-grammatik buzilish, dizartriya, alaliya, markaziy asab tizimi, psixologik muhit, ijtimoiy muhit tashxislash, pedagogik choralar, erta aniqlash Nodira Baxtiyor qizi GoipovaYodgora Elmurod qizi Meliboyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565374381Effektiv pedagogikaning metodologik xususiyatlari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7727
Bu maqolada effektiv pedagogikaning mohiyati, zamonaviy ta’limdagi oʻrni va ahamiyati haqida tushunchalar beriladi. Ta’lim sohasiga effektiv pedagogikaning ta’siri haqida fikr yuritiladi. Kalit soʻzlar: effektiv pedagogika, zamonaviy ta’lim, refleksiya, interaktiv, konstuktiv, samarali oʻqitish, kashf etish, AKT, asosiy tamoyillar, hayotiylik Gulhayo Ziyodullo qizi YusupovaDilrabo Saydullo qizi SamidinovaIlmiy maslahatchi: M.Mirzakarimova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565382386Nutq nuqsonlarining kelib chiqish sabablari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7728
Nutq nuqsonlari - bu insonning og‘zaki yoki yozma nutqining to‘g‘ri shakllanmasligi yoki buzilishi bilan bog‘liq bo‘lgan muammolar yig‘indisidir. Ushbu maqolada nutq nuqsonlarining kelib chiqish sabablari keng tahlil qilinadi. Xususan, tug‘ma va orttirilgan omillar, genetik moyillik, nevrologik kasalliklar, psixologik omillar hamda atrof-muhit ta’siri kabi sabablar ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, logopedik muammolarni oldini olish va davolash usullari haqida tavsiyalar beriladi. Maqola nutq muammolari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib borayotgan mutaxassislar, logopedlar va ota-onalar uchun foydali bo‘lishi mumkin. Nodira Baxtiyor qizi GoipovaZilola Ikromjon qizi Uraimjonova
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565387392Языковая адаптация детей-инофонов в русскоязычной школе: в условиях Узбекистана
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7729
В статье рассматриваются особенности языковой адаптации детей-инофонов в условиях русскоязычной школы Узбекистана. Выявлены основные трудности, с которыми сталкиваются учащиеся, владеющие русским языком на неродном уровне, а также обозначены эффективные методы педагогической поддержки. Особое внимание уделено психолингвистическим аспектам усвоения языка, роли учителя и созданию адаптационной среды. Делается акцент на необходимости индивидуального подхода и использования современных дидактических технологий. Б.Т.Аманбаева
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565393398Tasviriy san’at darslarini tashkil qilishda pedagogik mahoratning ahamiyati
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7730
Ushbu maqolada tasviriy san’at ta’limi jarayonida pedagogik mahoratning o‘rni va ahamiyati keng tahlil qilinadi. Ayniqsa, o‘qituvchining professional tayyorgarligi, didaktik qobiliyatlari, ijodkorligi, psixologik yondashuvi va zamonaviy ta’lim texnologiyalarini qo‘llash ko‘nikmalari tasviriy san’at darsining samaradorligiga qanday ta’sir ko‘rsatishi tadqiq etiladi. Pedagogik mahorat bugungi kunda faqat an’anaviy dars o‘tish bilan cheklanib qolmay, balki o‘quvchilarning estetik didini, mustaqil tafakkurini va ijodiy qobiliyatini shakllantirishda asosiy omil sifatida namoyon bo‘ladi. Maqolada zamonaviy darslarda qo‘llanilayotgan innovatsion yondashuvlar, fanlararo integratsiya va raqamli ta’lim vositalaridan samarali foydalanish tajribalari tahlil qilinadi. Xulosa sifatida esa pedagog kadrlarning malakasini oshirish va ijodiy muhit yaratish bo‘yicha amaliy tavsiyalar keltiriladi. Nargiza Baxtiyorovna Jumayeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565399405Методологическое исследование кросс-культурных различий в использовании и восприятии юмора
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7731
Данная работа посвящена методологическому исследованию кросс-культурных различий в использовании и восприятии юмора. Актуальность темы обусловлена растущей глобализацией и необходимостью понимания культурных особенностей, влияющих на юмористические практики. Мохидил Олимова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565406410Педагогическое взаимодействие и методические подходы в обучении РКИ: от традиции к современности
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7732
В данной статье рассматривается современные принципы преподавания и значение педагогического воздействия в процессе обучения русскому языку как иностранному (РКИ). Обосновывается необходимость сочетания традиционных и современных подходов, что позволяет учитывать индивидуальные особенности обучающихся, их мотивацию и уровень языковой подготовки. Представленные положения способствуют совершенствованию методики РКИ и могут быть полезны как преподавателям, так и разработчикам учебных материалов. Дилафруз Ахмадалиева
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565411416Принципы трудовых правоотношений в странах Центральной Азии
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7733
В данной работе проведен сравнительный анализ принципов трудового права Республики Узбекистан, Казахстан, Кыргызстан, Таджикистан и Туркменистан. Особое внимание уделено нормативному закреплению данных принципов в Трудовом кодексе, их различием в фиксации и соответствию международным стандартам, в том числе международным актам Международной организации труда. Работа подчеркивает значимость данных принципов в защите прав работников и правоприменительной практике. Хосиятхон Омонхон қизи Низомова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565417426Формирование базовой языковой компетенции в преподавании РКИ с использованием элементов STREAM-образования
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7734
В статье рассматриваются возможности применения элементов STREAM-подхода в преподавании русского языка как иностранного на начальном этапе (уровни А1-А2). Актуальность темы обусловлена необходимостью адаптации методик обучения РКИ к современным условиям цифровизации и междисциплинарности. STREAM-модель, включающая компоненты науки, технологий, чтения, инженерии, искусства и математики, раскрывается как эффективный инструмент формирования базовой языковой компетенции у инофонов. Описаны теоретические основы языковой компетенции, психолингвистические особенности начинающих учащихся, а также формы и примеры интеграции STREAM-заданий в учебный процесс. Статья также обсуждает преимущества и ограничения данного подхода, предлагая практические рекомендации для преподавателей. Л.Нехочина
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565427432Public Policy Efficiency in SME Development: Analysis of Kazakhstan’s State Programs and Urban Implementation Challenges
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7735
Small and medium-sized enterprises (SMEs) are widely recognized as key drivers of economic growth, innovation, and employment. In Kazakhstan, the government has introduced a range of public policy programs aimed at supporting SME development, particularly through financial support, infrastructure access, and institutional facilitation. However, despite ambitious objectives, the effectiveness of these programs remains uneven, especially at the urban level. This article analyzes the efficiency of state programs supporting SMEs in Kazakhstan, with a specific focus on their implementation in the city of Almaty. Using a mixed-methods approach that combines policy document analysis and empirical data review, the paper identifies critical implementation challenges, including administrative complexity, limited digitalization, and weak monitoring mechanisms. The findings suggest that while Kazakhstan has made progress in establishing a supportive policy environment for SMEs, significant barriers persist that hinder practical outcomes. The article concludes with targeted recommendations for improving policy efficiency through localized adaptation, stronger digital tools, and enhanced inter-agency coordination. Asparuh Barysuly Bolatbek
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565433440ESG report and its role in the Development of Corporations
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7736
This thesis examines importance of ESG in current global environment and projects that is being performed by big csorporations, such as Micorsoft. Microsoft’s environmental sustainability initiatives are detailed in its 2024 Environmental Sustainability Report. It assesses the company's progress towards its 2030 commitments: becoming carbon negative, water positive, achieving zero waste, and protecting more land than it uses. The analysis highlights significant advancements in renewable energy procurement, waste reduction, and land conservation. However, it also identifies challenges, particularly in reducing Scope 3 emissions and water consumption associated with data center operations. The study underscores the importance of technological innovation, strategic partnerships, and policy advocacy in overcoming these challenges and achieving Microsoft's sustainability goals. Jasurbek Gulboy oʻgʻli Abdishukurov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565441444Молиявий технологияларнинг молиявий саноат транформацияси ва иқтисодий самарадорликни оширишдаги аҳамияти
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7737
Иқтисодиётнинг асосий соҳаси ҳисобланган молия тизимини рақамли модернизация қилиниши натижасида инновацион технологиялар тамойилларига асосланиб амалга оширилаётган узлуксиз таркибий ўзгаришлар жараёни маҳсулот ва хизматлар таркиби ҳамда сифатига аҳамиятли таъсир кўрсатиш билан бир вақтда халқаро амалиётда бизнеснинг янги тури - FinTech компанияларининг пайдо бўлишига олиб келди. Мақолада молиявий технологияларнинг хусусиятлари, глобал ва маҳаллий молия тизимининг фаолиятига таъсири, молиявий технологиялар саноати бозорининг асосий технологик йўналишлари ва кўрсаткичлари, бу борада Ўзбекистонда ишлаб чиқилган тадбир ва мақсадлар тадқиқ этилган. Абдумалик Ортиғалиевич Рўзиев
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565445453Turizm sohasidagi iqtisodiy samaradorlikni oshirishda innovatsion yechimlar
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7738
Ushbu maqolada turizmda iqtisodiy samaradorlikni oshirish tahlil qilinadi. Turizm sektori mamlakat iqtisodiyotiga katta ta’sir ko‘rsatadigan soha bo‘lib, uning iqtisodiy samaradorligi valyuta tushumlari, ish o‘rinlari yaratish, mahalliy biznesni rivojlantirish va xizmat ko‘rsatish innovatsiyalarining samaradorlikka ta’siri ko‘rsatadi. Mazkur maqolada turizm sohasining iqtisodiy ahamiyati va samaradorlikni baholash mezonlari, shuningdek, turizmni rivojlantirishning samaradorligini oshirish yo‘llari keltirilgan, texnologiyalar va boshqaruv modellari muhim omil sifatida o‘rganiladi. Turizmni rivojlantirishda marketing, infratuzilma, va xizmatlar sifatini yaxshilash kabi strategiyalar muhim ro‘l egallagan. Umuman olganda, turizmda iqtisodiy samaradorlikni oshirish mamlakatning uzoq muddatli iqtisodiy barqarorligini ta’minlashga yordam beradi va raqamli transformatsiyani jadallashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqildi. Sunnatbek Safo o‘g‘li No‘monov
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565454459Кичик саноат зоналарида инвестицион фаолликни оширишнинг хориж тажрибалари ва улардан фойдаланиш имкониятлари
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7739
Мақолада инвестицион фаолликни оширишнинг хориж тажрибалари ва улардан фойдаланиш имкониятлари тадқиқ этилган. Инвестицион фаолликни оширишнинг долзарб аҳамияти ҳудуднинг саноат салоҳияти афзалликлари ва хусусиятларидан тўлиқ фойдаланишга йўналтирилганлиги ёритилган. Саноат зоналарида инвестицион фаолликни оширишнинг Хитой тажрибасида ҳар бир минтақанинг иқтисодий салоҳиятини ҳисобга олган асосий жиҳатларни ажратиб кўрсатилган. Шахноза Элшодовна Маннапова
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565460464V.G.Gak asarlarida frazeologiya va leksikografiya masalalari
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7740
Ushbu maqola Vladimir Gregorovich Gakning lingvistik merosida frazeologiya va leksikografiya masalalariga bag‘ishlangan nazariy va amaliy yondashuvlarini tahlil qiladi. Maqolada Gakning frazeologik birliklarni tushunish, ularning semantik va pragmatik xususiyatlarini o‘rganish hamda ularni lug‘atlarga kiritish masalalariga oid asosiy qarashlari chuqur yoritiladi. Gak frazeologiyani faqat tildagi barqaror iboralar sifatida emas, balki xalqning milliy tafakkurini, madaniyatini va tarixiy tajribasini aks ettiruvchi lingvistik birliklar sifatida baholaydi. Ushbu maqola doirasida Gakning frazeologik birliklarni semantik tahlil qilish, ularni sinchkovlik bilan tasniflash va tarjima qilish metodlari ilmiy asosda izohlanadi. Shuningdek, maqola Gak tomonidan ishlab chiqilgan leksikografik uslublar, lug‘atlardagi frazeologik birliklarni to‘g‘ri ifodalash, ularni ko‘p tilli muhitda qayta ishlashga oid nazariy yondashuvlarini ham o‘rganadi. Maqola yakunida frazeologiya va leksikografiya bo‘yicha Gakning ilmiy qarashlarini zamonaviy o‘zbek tilshunosligi va tarjimashunosligi uchun amaliy ahamiyati tahlil qilinadi. Farogʻat Komil qizi MamatovaNasiba Kenjayevna Roʻziyeva
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565465467О происхождение языков
https://openscience.uz/index.php/sciedu/article/view/7741
В данной статье рассматриваются вопросы происхождения языков, его основные закономерности, возникновение наций и национальных языков, языковые отношения в разные эпохи развития человеческого общества. Алина РафиковаНаучный консультант: М.Р.Мирзакаримов
Copyright (c) 2025
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
2025-05-252025-05-2565468470