O‘zbek adabiy tilining shakllanishida boshqa tizimdagi tillarning o‘rni

Abstract

O‘zbek tilshunosligida yaratilgan tadqiqotlarda boshqa til oilasiga mansub tillardan o‘zlashgan so‘zlar, asosan, uch guruhga, ya’ni forsiy, arabiy va ruscha-evropacha so‘zlarga ajratilib tadqiq etiladi. O‘zbek tili tarixiga nazar solinsa, u murakkab shakllanish va rivojlanish bosqichlarini bosib o‘tganligiga guvoh bo‘lish mumkin. O‘zbek tili o‘tmishda bir qator qardosh bo‘lmagan, boshqa til oilasiga mansub tillar bilan ma’lum ijtimoiy-siyosiy sabablarga ko‘ra o‘zaro aloqada bo‘lgan. Mazkur aloqaning ta’sir darajasi va sifatiy ko‘rinishi boshqa tizimdagi tillarning har biri bilan turlicha. O‘zbek tili aloqada bo‘lgan ba’zi boshqa tillar unga, xususan, uning leksik tarkibining o‘zgarishiga kuchli ta’sir ko‘rsatgan bo‘lsa, ayrimlarining esa ta’siri sezilarli emas.