Samarali til o‘rganish metodikalarini taqqoslash grammatika-oqibat yondashuvi va kommunikativ yondashuv

Abstract

Ushbu tadqiqot zamonaviy til o‘rgatish sohasida keng qo‘llaniladigan ikki asosiy metodikani - grammatika-tarjima yondashuvi va kommunikativ yondashuvni taqqoslash maqsadida olib borilgan. Tadqiqotda 240 nafar o‘quvchi ishtirokida 6 oy davomida kvazi-eksperimental dizayn asosida ikki guruh o‘quvchilar turli metodlar bo‘yicha ta’lim oldi va ularning samaradorligi baholandi. Grammatika-tarjima yondashuvi nazariy bilimlar va grammatik qoidalarni o‘rganishga yo‘naltirilgan bo‘lsa, kommunikativ yondashuv real muloqot vaziyatlarida tildan foydalanish qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, grammatika-tarjima usuli grammatik bilimlarni mustahkamlashda (10.4 ball ustunlik), kommunikativ yondashuv esa og‘zaki nutq ko‘nikmalarini rivojlantirishda (3.6 ball ustunlik) va o‘quvchilar motivatsiyasini oshirishda (3.2 ball ustunlik) samaraliroq ekanligi aniqlandi. Tadqiqot xulosasiga ko‘ra, eng samarali yechim ikki yondashuvni maqsadga muvofiq birlashtirish va o‘quvchilarning yoshi, darajasi, maqsadlari va o‘rganish uslubini hisobga olgan holda metodlarni tanlash hisoblanadi. Bu tadqiqot o‘zbek ta’lim tizimida xorijiy tillar o‘rgatish metodikasini takomillashtirishga hissa qo‘shadi va til o‘qituvchilari uchun ilmiy asoslangan tavsiyalar beradi. Kalit so‘zllar: grammatika-tarjima yondashuvi, kommunikativ yondashuv, til o‘rgatish metodikalari, til o‘rganish samaradorligi, kommunikativ kompetensiya, og‘zaki nutq ko‘nikmalari, grammatik bilimlar, o‘quvchi motivatsiyasi, kvazi-eksperimental tadqiqot, til o‘rganish psixologiyasi, muloqot ko‘nikmalari, aralash metodika